bron: H. Boonstra, gedenkboek van het 150-jarig bestaan van de Gereformeerde Kerk in Vriezenveen
Kerkgeschiedenis
Het voert te ver om op deze plaats een beschrijving te geven van de kerkgeschiedenis in Nederland, maar toch een klein aanloopje…
De Gereformeerde kerk in Vriezenveen is op 10 december 1838 ontstaan, althans op die dag vond de instelling van de kerkenraad plaats. Dit alles n.a.v. de landelijke Afscheiding van 1834.
De Afscheiding van 1834 is de aanduiding van een kerkelijke beweging in het Nederland van de 19e eeuw, die uiteindelijk heeft geleid tot zelfstandige gereformeerde kerken naast de Nederlands Hervormde kerk. De Afscheiding van 1834, hoewel klein begonnen, heeft grote invloed gehad op de vorming van de moderne Nederlandse samenleving.
Aan het begin van de 19de eeuw kwam er in de Nederduits Gereformeerde Kerk, dé protestantse kerk van Nederland in die tijd, steeds meer invloed van stromingen die een vrije interpretatie van de Bijbel voorstonden. Tevens probeerde de regering greep op de kerk te krijgen. Onder meer werd er een reglement aan de kerk opgelegd, dat de Dordtse Kerkorde verving, die de kerken sinds 1618 hanteerden. Dit was het begin van de Nederlandse Hervormde Kerk.
Deze ontwikkeling leverde protest op door het hele land dat tot uitbarsting kwam in 1834. In het betreffende jaar scheidden een aantal kerken zich af van de Nederlandse Hervormde Kerk. De beweging ontstond in het Groningse Ulrum, waar onder leiding van dominee Hendrik de Cock een grote groep mensen uit de kerk stapte. De hervormde kerk had ds. De Cock geschorst omdat hij openlijk en fel kritiek had op de praktijk van het kerkelijk leven en de – zijns inziens – verwatering van de Bijbelse leer. De gemeente van ds. De Cock was het niet met deze schorsing eens. Omdat de vele protesten geen effect hadden, scheidde men zich af van de Nederlandse Hervormde Kerk.
Langzamerhand verspreidde de Afscheiding van 1834 zich over Nederland en in 1838 was Vriezenveen aan de beurt. Wilde men als officiële ‘Christelijk Afgescheiden gemeente’ erkend worden, moest de Koning (Willem II in dit geval) om erkenning en toelating verzoeken. Dit verzoek werd gedaan in maart 1844. De Doleantie (1886) en de Vrijmaking (1944) hebben geen invloed gehad in Vriezenveen. Slechts de naam van de gemeente veranderde in 1892: Gereformeerde Kerk te Vriezenveen. Na een serie kerkafscheidingen kwam dan per 1 mei 2004 de Protestantse Kerk in Nederland tot stand, waartoe ook de Ontmoetingskerk behoort.
Huisvesting
Rond 1843 is een woning aan het Oosteinde ingericht als kerkzaal. Hier worden de bijeenkomsten gehouden tot 1893. In 1884 is de wens voor een echt kerkgebouw verwoord, maar diverse problemen leidden tot uitstel van de realisering tot 1893. Bij de grote brand in 1905 is die kerk verwoest. Snel worden plannen tot herbouw gemaakt en al in juni 1906 was dit gebouw klaar. Tot 1981 hebben diverse verbouwingen en vergrotingen plaatsgevonden. Prognoses over uitbreiding van het dorp en groei van de gemeente maakten nieuwbouw op een andere locatie noodzakelijk. Op 1 april 1981 werd dan de nieuwe kerk aan de Schout Doddestraat in gebruik genomen.
De Ontmoetingskerk aan de Schout Doddestraat was 40 jaar de plek waar wij bij elkaar kwamen. In juli 2021 maakte het kerkgebouw plaats voor 8 levensloopbestendige woningen. Op 1 juli 2021 namen we onze intrek in de z.g. oude trouwzaal van het gemeentehuis aan het Manitobaplein. In de loop van 2022 hopen we deze ruimte echt zo ingericht te hebben dat we vanuit deze plek weer jarenlang Ontmoetingskerk kunnen zijn voor jong en oud.
Orgel
Zes orgels hebben inmiddels dienst gedaan in onze kerk. In 1905 is het eerste orgel(tje) bij de brand verloren gegaan. De daarna aangeschafte orgels kwamen bijna altijd uit andere kerken en steeds traden er na verloop van tijd mankementen op. In 1905, 1919, 1947 en 1963 werden de orgels vervangen. Bij de nieuwbouw van de kerk in 1981 hoorde ook een groter orgel. Verplaatsing en uitbreiding van het oude orgel is overwogen, maar daarvan is het niet gekomen.
De fa. Koch uit Apeldoorn heeft een nieuw orgel gebouwd voor de nieuwe kerk. Overigens moet wel worden opgemerkt dat bij de bouw van dit orgel pijpen gebruikt zijn van een orgel uit Holten. Maar zoals alle instrumenten was na verloop van tijd ook dit orgel weer aan een restauratie toe. Op diverse manieren is het benodigde bedrag verzameld. Verreweg de spectaculairste actie was de orgelmarathon. Bert Webbink heeft in juli 1994 het toen geldende Nederlands duurrecord orgelspelen verbeterd tot 31 uur. Opbrengst ƒ 20000,-; in totaal leverden alle acties ƒ 52200,- op, waarmee het orgel weer piekfijn op orde werd gebracht.
Predikanten
Hieronder vindt u een overzicht van de predikanten die sinds 1838 de gemeente in Vriezenveen gediend hebben of nog dienen. Opvallend hierbij de vacante periodes van 1851 tot 1885 en van 1889 tot 1923. Twee tijdperken van 34 jaar. De redenen voor deze langdurige periodes liggen waarschijnlijk op het financiële vlak. Een predikant én een nieuw kerkgebouw zijn behoorlijke kostenposten voor een nieuwe gemeente.
Predikant | Functie | Vanaf | Tot |
H. de Vries | Oefenaar | 10 december 1838 | december 1841 |
H. de Vries | Predikant | december 1841 | mei 1847 |
T. Westerik | Predikant | 1849 | mei 1851 |
M. Ouendag | Predikant | november 1885 | november 1889 |
G. Goris (Emeritus) | Predikant | juni 1922 | april 1925 |
A. Dekker (Emeritus) | Predikant | 14 augustug 1925 | 01 oktober 1928 |
J.F. Colenbrander | Predikant | 16 juni 1929 | 26 april 1946 |
H.Hekman | Predikant | 19 mei 1946 | 27 januari 1952 |
H. J. ten Brink | Predikant | 04 mei 1952 | 19 april 1959 |
W. Struys | Predikant | 06 maart 1960 | 15 september 1963 |
G. van Ziel | Predikant | 06 oktober 1963 | 21 april 1968 |
A. Hekman | Predikant | 11 oktober 1970 | 02 mei 1976 |
A.A. Nottelman | Predikant | 29 augustus 1976 | 08 augustus 1982 |
C.W. Neef | Predikant | 19 juni 1983 | 24 juni 1990 |
W. den Braber | Predikant | 01 januari 1991 | 01 mei 2003 |
J.P. van den Hout | Predikant | 12 december 2004 | 31 december 2012 |
A.L. Veerman | Predikant | 16 februari 2014 | 30 september 2018 |